7- kunstenaar in de hoek

Is deel van: Wendingen

Wie wil het luisterend oor zijn in het gesprek en daarvan na afloop op een andere manier dan de gewone iets teruggeven aan ons?

Iedereen kent wel de rol van Nico Dijkshoorn in De Wereld Draait Door. Nico zit een beetje op afstand, dus niet aan tafel maar achter zijn eigen cafétafeltje. Hij luistert naar het gesprek aan tafel en aan het einde geeft hij in zijn eigen woorden, in zijn eigen taal, iets terug van wat hij heeft gehoord. Hij is, zoals je dat zou kunnen noemen, een 'kunstenaar in de hoek'. Zo'n kunstenaar in de hoek voegt altijd veel toe, omdat je datgene wat er is gebeurd en wat is verteld opnieuw hoort vanuit haar/zijn perspectief. Daardoor wordt de betekenis ervan verdiept, omdat je er nog een keer met de blik van de ander naar kijkt. "Oh! Is dat het wat we gezegd hebben?!" of "echt, ging het zo?!"
Die rol van Nico, die zou eigenlijk iedereen kunnen pakken. Daarvoor hoef je geen dichter of columnist te zijn. Als je met een groepje bent en je gaat vergaderen of iemand brengt iets in, dan kun je vragen: "zou één van ons even de rol van Nico willen vervullen?", of "zou één van ons even de 'kunstenaar in hoek' willen zijn? Zet je stoel even iets naar achteren, en wil je dan naar ons gesprek luisteren en dan aan het eind op jouw manier teruggeven wat je hebt ervaren? Dat kan door te dichten, door opvallende woorden terug te geven, door gebaren, door een tekening te maken of een andere vorm die jij passend vindt". Dat leidt tot een enorme betekeniswinst, omdat het gesprek opnieuw gezien wordt en zo wordt bevestigd dat dit inderdaad is wat we tegen elkaar gezegd hebben. Daar gaat een grote waarheid vanuit.

Urania is de muze van het (andere) perspectief. Zij is de hemelse, dus heeft ze letterlijk de meeste distantie. Ze kijkt van een afstand. De 'kunstenaar in de hoek' heeft wel iets gemeen met de muze Urania.

"Het verhaal schept een eigen betekenisruimte. Die distantie is kenmerkend voor de eigen positie van het vertellen, van het verhaal als verhaal. Die distantie leidt niet tot vervreemding en fragmentatie, maar juist tot nieuwe verbindingen en samenhang. In de afstand die het individu met de vertelling tot zichzelf schept, ontstaat de ruimte voor de ontmoeting en de gedeelde waarden met de ander. Een verhaal vertellen maakt de verteller tenslotte aanspreekbaar op iets dat groter is dan de verteller zelf. Verhalen zijn, dat beschrijft MacIntyre, nooit strikt individueel, maar staan altijd in verbinding met een groter en duurzaam geheel aan gedeelde verhalen in de sociale context waarin verteld wordt."

- van Rosmalen (2016)

Lees hier verder in het boek Muzische Professionalisering

Reacties