DEEL 1

We starten allen staand in een kring en voeren een reeks werkingsvormen uit met betrekking tot de thema's lichaamsbewustzijn en groepsdynamiek. We gaan ons gedurende alle werkingsvormen in de ruimte bewegen.

1) Zoek de openruimte op tussen elkaar terwijl we doorelkaar heen bewegen.

2) Beweeg naar elkaar toe en kijk elkaar daarbij aan.

3) Beweeg naar elkaar toe zonder elkaar aan te kijken, gebruik je lichaam om in verbinding te komen.

4) Voer oefening 3 nogmaals uit, maar dan in tweetallen.

Stel tussendoor de vragen wat doet het met jou en hoe ervaar je de groepsdynamiek?

Na deze oefening verwelkomen we gastdocent Elisabeth van den Boogaard en gaan we aan de slag met expressief belichamen.

DEEL 2

Bijdrage: Elisabeth van den Boogaard

Bart had me uitgenodigd samen met hem een ochtend te verzorgen bij Thinktank. Het leek hem leuk om voort te borduren op een bijeenkomst die we samen bij de Bildungacademie hadden gerealiseerd, met als thema Identiteit. Deze ochtend zou het vooral over meerstemmigheid gaan. Over het belichamen van verschillende kanten in jezelf, kanten waar je je soms nog nauwelijks van bewust bent. Terwijl we hopen dat we ‘een man of vrouw uit één stuk’ zijn of ‘iemand op wie je kunt rekenen’, in ieder geval geen draaikont of iemand die mate alle winden mee waait etc.

Ik las een stukje voor van de arabische dichter Sami Ma’ari, uit het boek Dialoog en Misverstand van Hubert Hermans:

‘Identities are highly complex, tension filled, contradictory, and inconsistent entities. Only the one who claims to have a simple, definite, and clearcut identity has an identity problem.’

en we besloten verschillende misschien tegengestelde kanten in onszelf te gaan exploreren.

0. opwarmende oefening in tweetallen om zichzelf te belichamen en vandaaruit contact maken met de ander. 

1. Aan de hand van de vraag “Aan wie heb je een verschrikkelijke hekel?” kwamen we op het spoor van eigenschappen die het tegenovergestelde zijn van wat wij als onze kernkwaliteiten zien. Ik heb bijvoorbeeld een ontzettende hekel aan mijn tante, die haar persoonlijk belang altijd voor dat van de hele familie laat gaan. Kernwaarden voor mij zijn dan het tegenovergestelde van: empathie, inlevingsvermogen, gemeenschapszin etc.

2. We nodigen deze stem uit om op een aparte stoel te gaan zitten en te vertellen over zijn waarden in het leven van de deelnemer, waar en wanneer die optreedt in zijn leven, sinds hoe lang hij in zijn leven dienst doet etc. Als luisteraar resoneren we zo goed mogelijk mee met de energie van deze stem (verg Jung: sub-persoon, verg Hermans: Ik-positie). Daardoor komt dit personage meer en meer in zijn kracht en kwaliteit. Hoe langer dit personage aan het woord is hoe meer hij ‘verzadigd raakt’ en als vanzelf staat vroeg of laat de ’tegenkracht’ op. 

3. Een nieuw sub-persoon verschijnt ten tonele: vaak de tegenpool van de eerste stem. Deze komt op een nieuwe stoel te zitten. Een kant die vaak meestal veel minder bekend is voor de deelnemer, en soms zelf verstoten of nooit helemaal tot wasdom heeft kunnen komen. In dit geval een introverte kant die behoefte heeft aan eigen ruimte, met rust gelaten worden, en geen zin om zich met de behoeften van anderen bezig te houden. Dit geeft een nieuw perspectief op de beleefde werkelijkheid, nieuwe (gedrags-)mogelijkheden en daarmee een uitbreiding van het Persoonlijk Positie Repertoire (PPR). 

4. In de middelste stoel (Aware Ego- positie in Voice Dialogue van Hal & Sidra Stone) ervaren we hoe het is om tussen deze twee polen te staan en het uit te houden in de spanning van tegengestelde waarden. 

Hoe meer wij alle verschillende kanten in onszelf leren kennen en belichamen, hoe groter de kans dat wij empathisch reageren op de Ander of het Andere (fremdkörper). Compassie met en acceptatie van (vreemde delen van) onszelf en de ander treden op deze manier volstrekt gelijktijdig op. 

Daarbij was door eerste de oefening met voelend praten en contact maken met de ander (50% van de aandacht in je eigen lichaam en 50% bij de ander) de mogelijkheid ontstaan om jezelf te kennen voor bij de identificatie met een van de polen. Een vrij lege positie die wel degelijk als “zelf” werd ervaren.