Beste Johan,

In reactie op je tekst, die me treft en herkenning losmaakt, beklijft bij mij het beeld van de vader in contact met zijn zoontje die ‘trein’ speelt. En zoals jij het beschrijft: het bewustzijn van minderwaardigheid, van “gekheid” tegenover “meenens” dat in dit voorbeeld besloten ligt. Voor mij op de vloer ligt een afbeelding uit Actualiteit van het Schone van Hans Gadamer -een vogellokfluitje-* en ik moet denken aan een interview -kortgeleden in NRC- met super-vogelkenner Arjan Dwarshuis. Arjan is professioneel vogelaar en het vogelspotten is hem ‘meenens’: met een grotesk wereldrecord (6852 soorten vogels gespot in 1 jaar) op zak, kan hij nachten wakker liggen na een nieuwe waarneming. Zijn fascinatie begint al heel jong, maar als hij ouder wordt groeit ook bij hem een zeker “bewustzijn van minderwaardigheid’: “In de brugklas en de tweede klas ging ik me wel voor mijn hobby schamen. (…) Ik weet nog heel goed dat ik op die duin het mooiste meisje uit mijn klas tegenkwam. Te laat om de verrekijker weg te moffelen. Stuntelen met een rode kop.” Verderop in het interview stelt hij dat zijn individualisme pas aan het eind van de middelschooltijd “een superpower” werd en wordt de vraag besproken waarom de één in het leven wel die passie vindt waarin hij zich helemaal kan verliezen en de ander niet.

“Veel vrienden van me hebben niet echt een hobby.”

De totale gekte -voor iets- die in Arjan’s verhaal tot uitdrukking komt, de ernst waarmee gespeeld wordt, vind ik heel aantrekkelijk en herken ik wel. De reflex om er vervolgens met nuance en relativering over te spreken herken ik ook: het ‘maar nu even serieus’ kan zich verwonderen over het spel maar kan ook spelbreker zijn. Onderwijs speelt en worstelt soms met dat spanningsveld.

Beste Johan, het spel en jouw verhandeling erover, biedt me ruimte om een ander perspectief in te nemen tegenover het serieuze.

*Bart van Rosmalen bracht de pagina uit jouw boek en de afbeelding van het fluitje samen, in deze door hem ontwikkelde spelvorm.