Huizen die met je meereizen

De inspiratie van Do Ho Suh voor THUIS en Goed Werk

de Koreaanse kunstenaar Do Ho Suh inspireerde me in museum Voorlinden met zijn zachte en soms geborduurde huizen, met ronde hoeken. Zelf emigreerde hij van Korea naar New York en woont hij nu in Londen. Met zijn huizen die met je meereizen brengt hij het oude en de traditie van Korea bij de nieuwe wereld en verkent hij het onbekende in zijn buurt, maakt het zich eigen. Deze integratiearbeid is ook gaande in Goed Werk en representeert een behoefte, aangezien zo veel mensen on the run zijn omdat het Thuis niet veilig is.
Vandaag, direct na Prinsjesdag, keek de Unicef directeur Henrietta Fore in het dagblad Trouw in haar betoog naar voren als het op 20 november de internationale dag van de rechten van het kind is. Ze schrijft dat één op de vier kinderen opgroeit in een oorlogsgebied, dat bijna 100.000 kinderen die per dag geboren worden statenloos zijn alsof ze niet bestaan en dat er nog steeds zoveel mensen met hun kinderen op de vlucht zijn omdat het in hun eigen land niet veilig is. Zij worden gedwongen om hun huis en land te verlaten. Maar ook dichter bij huis zijn we op grote schaal on the move. We gaan relaties aan, verbreken ze en er ontstaan nieuwe. We verhuizen, verkassen, gaan van het platteland naar de stad of omgekeerd, we vertrekken of blijven juist en zien hoe alles om ons heen verandert. We maken nieuwe betekenissen door een sprong te wagen naar een ander leven, maar er vallen ook veel oude betekenissen weg. Hoe scheppen we ons in deze veranderende wereld dan een thuis? En wat nemen we mee, wat laten we achter en hoe kunnen we soms ook dwars door de ontwrichting heen dan weer thuisraken en zelfs het thuisgevoel verruimen? De Koreaanse kunstenaar Do Ho Suh voelde als een geestverwant. Hij gaf mij veel inspiratie op deze vragen wat THUIS voor ons betekent en hoe we dit kunnen verbinden met Goed Werk. Dit al langer lopende thema ligt ook onder mijn net begonnen master cross over creativity. Ik zag het werk van Do op de tentoonstelling in museum Voorlinden dat daar nog tot eind september is te zien.

Wat is THUIS? Volgens Do Ho Suh is thuis nergens en overal. Wij zijn het zelf die de brug maken naar thuis en het nieuwe en het oude aan elkaar verbinden. Dat geeft focus, geestdrift en rust. Een thuis maken in een wereld die snel verandert en ook in het bewonen van verschillende plekken. Do heeft veel aandacht voor waar wij ons bevinden, verkent dit en brengt dan ook elementen mee van zijn  oude thuis. Hij heeft veel aandacht voor details van een deurpost, een traptrede, een kastknopje, een scharnier. De kleuren geven sferen weer. De ontwerpen van Do bestaan bijna telkens uit zacht meestal transparant materiaal, veel stof, papier, borduurwerk. Kleding noemt hij een intieme ruimte dat de huid omhult en dat je met je meedraagt. Hij transformeert geweld door samen met vrienden geblinddoekt muren te beplakken van huizen waar veel geweld plaatsvond en deze op te wrijven. Do heeft dus ook aandacht voor het verzachten van dat wat bekneld is geraakt.

Do vertrok als kunstenaar van Korea naar New York en terwijl ik in zijn stoffen huizen met zachte hoeken rondwandelde en naar zijn mooie borduurwerken keek en de trap van de verbeelding besteeg, sprong ik met hem mee die nieuwe wereld in. De laatste vijf jaar was ik herhaaldelijk in New York. Ik genoot van het ecosysteem van de green line boven Manhattan, ik liep over de Brooklyn bridge naar het Roosevelt Island, woonde tijdelijk in 49 th street om de hoek bij Broadway, genoot van Vermeers die ik voor het eerst in het MED zag en zat met New Yorkers in een comedy club. New York ademt diversiteit en neemt mij gemakkelijk op. Ik zong Beatles liedjes mee in het Central Park op Strawberry Fields en ik fantaseerde op koude winterdagen hoe ik in een volgende  zomer zou roeien op de nu bevroren vijvers met mijn jong volwassen kinderen. Ik bezocht er dankzij de hulp van Amerikaanse vrienden Amerikaanse professionals, ging er naar een internationaal filosofencongres en leerde de complexiteit van de metro kennen. Ook heb ik als muzikale herinnering een spicy cd van een New Yorks Aziatische band die ik  hoorde in de metro en die me nu bij lange autoritten veel energie geeft en me uitdaagt meer te spelen.

Thuiskomen en thuisraken, over dat vermogen beschikken we allemaal, maar niet in gelijke mate. We worden ook niet allemaal evenzeer op de proef gesteld al schudt de vrije markt wel aan een vrije val van veel oude zekerheden. Ook door ergens of bij iemand te blijven kan het thuisgevoel verschuiven.

Do Ho Suh sprong naar een nieuwe wereld en verloor de oude wereld niet uit het oog. Hij onderzoekt en integreert. Geestig is ook zijn mobiele huis in de vorm van een camper voor een persoon, en een verrijdbaar Koreaans huis met tuin. Kan je opnieuw wortelen en kun je je huis meenemen?

Ik herken het belang van zijn begrippen van tussenruimte en tussentijd in mijn eigen werk naar geweld in relaties en de aanpak daarvan. We hebben tussenruimte nodig om van de transitie ook tot transformatie te kunnen komen. Deze tussenruimte zie ik ook in mijn kleine casestudy bij MCC naar de plooi die deel uitmaakt van het snijvlak van die grotere thema's  Thuis en Goed Werk. Wat toont zich daar, wat maakt het geborgen en wat blijft verborgen? Welke invloed heeft de materiaalkeuze op de waarnemer?  Een plooi uit stof of juist uit steen, gebeiteld en ongebeiteld?

Do en ook ik gaan voor een zachte omwenteling, een spirituele zoektocht ook. Het gaat erom steeds tot een nieuwe vorm van integratie te komen waarin het oude en nieuwe in een nieuwe verhouding tot elkaar komen te staan. Goed Werk is werk dat ons open laat staan voor verandering en ons tegelijkertijd bevestigt in wat er echt toe doet. Het spoort ons aan juist niet te vergeten waar we vandaan komen en de waarde daarvan mee te brengen en uit te drukken. 

 

 

 

 

 

Reacties