Ons lichaam. We dragen haar altijd bij ons, we ploeteren naar ons werk door weer en wind en als we aankomen op de plek van bestemming, zijn we geneigd ons lichaam met onze jas aan de kapstok te hangen voor we aan de slag gaan. We vergeten haar makkelijk. Ons werk speelt zich veelal af in en met ons hoofd. In woorden, notulen, emailberichten, gesprekken... Tot we ziek worden. Dan vraagt ons lichaam onze aandacht en beseffen we ons hoe zeer we haar nodig hebben. Waarom is dat eigenlijk? Waarom zijn we geneigd ons lichaam te vergeten zodra we aan 'het werk' gaan? Is het misschien de intimiteit van ons lichaam waar we bang voor zijn? Of de eerlijkheid? Onze lichamen vertellen veel over wie we zijn. De Duitse choreografe Pina Bausch was niet alleen geïnteresseerd in hoe haar dansers bewogen, maar vooral ook in wat hen bewoog. Als geen ander wist zij in haar werk elke individueel mens zichtbaar te maken. Misschien vraagt de wereld nu van ons om meer vanuit ons lichaam te handelen. We spreken niet voor niets van 'moeder aarde'. En nu ze ziek is en wij de grote vraagstukken waar we voor staan niet meer alleen met onze hoofden kunnen oplossen, zullen we zelf meer zichtbaar moeten worden in wat ons beweegt. In deze MusePost willen we graag het lichaam centraal zetten. Hoe belichamen we ons werk eigenlijk en zouden we daar niet veel meer stil bij kunnen staan?
Veel leesplezier!
De werkplaatsredactie
Deelnemen aan de waarheid
In het artikel 'Deelnemen aan de waarheid - muzisch onderzoek als weg naar participerend bewustzijn' onderzoekt Peter hoe het lichamelijke en de dans kan bijdragen aan een gezamenlijk proces van betekenisgeving. Het lichamelijke heeft niet alleen iets over jezelf te zeggen maar kan, als vorm van waarnemen, ook een instrument zijn in het vinden van antwoorden op vragen buiten jezelf.
'Mag ik jouw vraag dansen? Want als ik dans word ik even jou. En als ik jou dans, voel ik je. En als ik je voel kan ik met je meebewegen. En als ik met je meebeweeg kan ik er voor je zijn, al is het maar voor even. En als ik er voor je ben, kan ik je laten gaan. We zijn even samen de vraag.'
In het artikel 'Lichaam o lichaam; de tastbaarheid van taal' probeert Anouk onder woorden te brengen hoe ze zich als schrijver tot haar lichaam verhoudt. Zowel het schrijven als het ontvangen van taal is een lichamelijke gebeurtenis. Taal heeft zuurstof nodig, adem, bezieling. Taal zou veel meer moeten en kunnen verbinden in plaats van begrenzen, wanneer taal meer wordt dan de betekenisdrager alleen. Taal is namelijk ook klank, ritme, liefde. Zou het ons bewust worden van de lichamelijkheid van taal ons misschien kunnen helpen om nader tot elkaar te komen?
Hoe doe je dat, je lichaam meer aanwezig stellen in het werk? In de werkvorm 'de theatrale dialoog' word je letterlijk uitgenodigd om vanuit het lichaam in gesprek te gaan met een ander. Geen woorden, maar houdingen maken de dialoog. Wat gebeurt er als we de taal niet hebben en onze lichamen in gesprek gaan met elkaar? Ondenkbaar? Lees dan vooral verder in onderstaand artikel.
Musework, zoals deze website heet en zoals we de werkplaats en het festival noemen is een Engelse samentrekking van muze of muzisch en werk. Hoe en op welke manier verschijnt het muzische, het scheppende in het werk dat we doen? Door te vertellen, door te spelen of door te maken? Het werk dat ik als lector doe in het kunstvakonderwijs van HKU valt onder het kopje 'onderzoek'. Het laat zich raden dat woorden, analytisch denken, gesprek en schrijven daarin al snel een dominante rol vervullen.
Tekenen is voor mij een andere ingang in dat onderzoek. Het speelt zich af in stilte. Het weet niet van tevoren wat het worden zal. Het lichaam is er bij betrokken en de materialiteit van krijtjes, papier en kwasten. De serie waar ik nu mee bezig ben gaat over het lichaam en over belichaamd werken. Na in ander werk veel met wit, zwart en zachte pasteltinten te hebben gewerkt is ROOD nu mijn uitdaging. De beelden ontstaan uit associaties met de lichamelijkheid van gestalten, spieren, aderen, organen en bloedbanen.
Als een tekening af is kan ik twee kanten op. De eerste is uitleggen, interpreteren wat er uit spreekt of wat ik al makend ontdekte. Ik geef er dan inzichten bij. De tweede is dat ik het werk zelf laat spreken. Dan is het werk zelf een stukje kennis. Dat laatste doe ik in deze MusePost. De werkjes nemen hun plek in in het geheel en 'doen' iets. Er wordt een stukje vrije ruimte open getrokken. Of daarin iets werkt en wat dan wel, is aan de toeschouwer/ lezer.
