Werkplaats 18/19 Speech van je leven

Wat zeg jij in de in de speech van je leven? Met deze opdracht stonden we in de collegezaal voor de groep. We schreven de speech in een uur. De speech mocht 2 minuten duren....

 

 

Regie aanwijzing:

Jullie zijn jullie. En jullie zijn toekomstige samenwerkingspartners.

Staan achter statafel.

Gerommel met verschillende maten papieren. Papieren die slordig beschreven zijn, waar kruisen in staan. 

Scheppen vanuit chaos.

Zijn in Niet Weten.

Daarom lachen en er in samenzijn.

Het is nooit af.

En het is een besluit.

Dit zijn de kaders.

Nu is er applaus.

Dus het is af.

 

Verplaatsing naar ander moment. Zittend op tafel. Daarna staand op tafel.

Ik zit op De Vrije School in Den Haag.

Ik ben tien jaar.

We hebben met de klas de Edda gelezen.

Vandaag voeren we De dood van Balder op.

Ik ben Wolva.

Ik mag uit het luik van de kelder kruipen.

En dan, op het toneel verschijnen.

In de kelder murmel ik nog eens mijn eigen tekst:

 

Fluisterend ogen dicht

‘ Wolva’s waarzegsters zijn wij. We bezitten een bijzondere gave. Om raad klopt men bij ons aan.’

Nu is mijn moment!

De rookmachine spuit rook uit het luik.

Ik rijs op uit het luik en…

…ik stap op mijn rok.

Mijn rok zakt tot op mijn knieën.

Daar sta ik.

Voor het publiek.

In mijn onderbroek.

 

En het is eigenlijk een hele grote bevrijding.

De magie is doorbroken.

Het publiek lacht.

Ik lach.

Ik heb geen rol meer om me achter te verschuilen.

 

Loopje naar tafel. Staan achter statafel.

Deze ervaring heeft ertoe geleid dat ik uiteindelijk de performance opleiding ben gaan doen in Maastricht. Echt contact met het publiek en mijn opdrachtgevers is nog steeds de essentie van mijn werk. En het doorbreken van scripts en rollen ook. Wie zijn wij? Nu in dit moment? Achter al die regels en gewoontes?

Een project waarin ik deze ruimte heb kunnen openen en benutten vond plaats in de ING Amsterdam. Ik mocht voor twee maanden hun kantoor gebruiken als mijn werkplek. Zij wilden onderzoeken welk nieuw inzicht het hen op zou leveren als ze hun eigen werkcultuur zouden zien door de ogen van een kunstenaar.

 

Verplaatsing naar zittende positie

Fred zit achter zijn bureau bij ING. Hij heeft geen zin in zijn dag. Ik kijk naar hem.

Hij heeft zijn kostuum aangetrokken en zijn tekst voorbereid. Hij praat met een klant:

Imitatie van telefoon aan oor.


‘Zal ik er een Prio I van maken? HOS hours, only slow? Nee dat krijg ik er bij problem management niet door!’

Hij hangt de telefoon op en kijkt mij aan.

‘Ik ben er zo klaar mee, dat de molen alsmaar doordraait. Deze abstractie trek ik niet meer. Ik ben deel van een machine geworden maar zelf ben ik dood.’

De volgende dag neem ik twee muzikanten mee naar kantoor. Ik laat hen kennis maken met Fred. We spreken uitvoerig over de spanning tussen improviseren, vrijheid nemen en je aan strakke regels houden. Een spanning die zowel de muzikanten als Fred goed kennen. We besluiten dat de muzikanten en Fred gezamenlijk een strakke compositie zullen maken van de ‘kantoortaal’ en deze als een kunstwerk presenteren aan alle collega’s van de afdeling.

En zo geschiede. Fred straalt. Zijn collega’s zien hem. Er wordt gelachen om het ingewikkelde jargon en er volgt applaus. De manager gebruikt de performance om te reflecteren op de vanzelfsprekende gedragingen binnen de cultuur, het verlangen naar ‘vrij zijn’ en ‘samen kunnen spelen’ en dus ook conformeren.

Improvisatie loopje naar Bart die is gaan spelen op zijn cello. Samenspel met de muziek

De spanning die wij zichtbaar en ervaarbaar maakten was nog niet eerder geadresseerd. We gaven de spanning vorm binnen strakke kaders, we speelden ermee en kregen er daarna applaus voor.

Mijn ervaring is dat als ik het lef heb om spel te maken van iets dat lastig is en ik mezelf tijdelijk uit mijn vastgelegde rol lostrek, er een ruimte ontstaat waarin er veel meer mogelijk is dan wat ik zelf heb kunnen bevroeden. Een bevrijding.

 

Met dank aan Laura van Lee

 

Reacties