Bart Noorman - op zoek naar een natuurlijker leerproces

door

Het (b)artifact wat ik heb ingebracht voor deze dag is het bijgevoegde plaatje van het bewuste deel van onze hersencapaciteit versus het onbewuste. Het blijkt dat het bewuste deel nogal zielig afsteekt bij de supercomputer die het onbewuste is. Ik concludeerde dat wij in het onde

rwijs verhoudingsgewijs vooral op dat bovenste puntje van het bewuste zitten, met al onze vele reflectieverslagen, beoordelingsmomenten en stappenplannen, terwijl in het onbewuste niet veel vertrouwen wordt gesteld. Ik vind dat mijn rol als docent veel meer die van het voeden  van onderaf is: je laat ze bijvoorbeeld een andere timing horen, of muziek die ze nog nooit gehoord hebben, het kan van alles zijn. Op die manier legt de student in zijn onderbewuste nieuwe verbindingen, komen ideeën (doorgaans op onverwachte momenten) bovendrijven en heeft dat idee een natuurlijke rijping ondergaan. Ik denk dat het dan authentiek en van hogere kwaliteit is. Randvoorwaarde is wel dat er tijd voor nodig is. Momenten van stilte, van niks doen. Als wij ze overbelasten met een tjokvol curriculum is die ruimte er niet en komen deze prachtige processen niet op gang. 

Ik denk dat we het er over eens zijn dat de kunstenaar die tot 'flow' komt zich niet door zijn hoofd laat sturen maar door zijn hart, zijn gevoel. Mijn ervaring is dat er een directe relatie is met het lichaamsbewustzijn. Spierspanning zit het vrije spelen met een mooie klank in een vrije expressie in de weg. Onze vele beoordelingsmomenten zitten dat vrij worden wat mij betreft enorm in de weg. Als je het heel zwart-wit stelt leggen we de student een forse wurgconstructie met tientallen beoordelingen op (je bent niet goed, je moet nog groeien, je hebt je verslag nog niet ingeleverd, je krijgt je studiepunten niet!), daar wordt ie opgefokt van, daarna gaat ie met die spierspanning een paar uur per dag studeren, raakt geblesseerd of overspannen, en vervolgens helpen we de arme student daar niet bij.

Ik denk dat niet-cognitieve vakken op het gebied van lichaamsbewustzijn (voelen, ontspannen, stromen, niet-denken) in een kunstcurriculum een plaats verdienen, en dat we op het cognitieve vlak door al het accreditatiegesodemieter veel te ver zijn doorgeschoten. Het leren kan veel natuurlijker, en veel gezonder ook. Ik hoop dat we een modus kunnen vinden om een 'gevoelsvak', of een vak om 'uit je hoofd te komen' - waarvan de uitkomst niet meetbaar of toetsbaar is - toch op het lesprogramma te zetten. Ik heb al laten doorschemeren dat ik dat vak dolgraag zou willen geven. 

Ik vond het fijn om op mijn gedachten op deze studiedag te kunnen delen. Ik ga er zelf mee verder, in mijn eigen HKU-lessen, bij mijn eigen ontwikkeling als trompettist en trompetdocent, en ik voel ook zeker de behoefte om in de methodiekvergadering mijn zegje te doen op dit gebied. 

Tot slot wil ik mijn waardering uitspreken voor de organisatoren en de deelnemers. Ik heb veel passie en bezieling ervaren op deze dag, en alleen al de gelegenheid om eens een goed gesprek met collega's uit naastliggende gebieden te hebben was de moeite waard en zal onze interactie ten goede komen. 

Reacties