Vanuit het Lectoraat Authentiek Leiderschap bewegen we ons rondom het thema ‘mens-zijn in de wereld’. Wat betekent het om mens te zijn in je werk, opleiding, de maatschappij en op aarde? We willen onszelf, collega’s en studenten uitnodigen om in te stappen als persoon. Een uitnodiging, terwijl we zelf ook niet precies wéten hoe je dat nou doet. Enerzijds is het daarmee een open uitnodiging voor een individuele en gezamenlijke zoektocht, vanuit het verlangen dat we delen om te werken in verbinding met onszelf, elkaar en de wereld. Tegelijkertijd is het onze visie op goed onderwijs dát we moeten verkennen wat het betekent om positie in te nemen en onszelf te laten zien binnen onze rollen, protocollen, systemen en de methoden die we gebruiken. Gesproken en geschreven taal schieten echter tekort in visieontwikkeling, onderzoek en innovaties rondom dit thema. We zijn op zoek naar gedeelde ervaringen en reflectie, waarin we dat mens-zijn en de verbondenheid kunnen verkennen en herkennen. We creëren mogelijkheden tot ervaringsbewustzijn in mens-zijn.
PERSOONLIJK MAKEN – DE MUZISCHE VRAAG
Er zijn van die momenten waarop ik besef en voel: dit is waar het voor mij om draait! De momenten dat mensen zich kwetsbaar opstellen, aangaan, een vuur voelen, zichzelf zichtbaar maken, in contact staan met elkaar en zichzelf, zich veilig, geborgen en geaccepteerd voelen, etc. etc. Vaak wordt het ook zichtbaar wanneer iemand voor dat alles juist geen ruimte ervaart. Of wanneer de overtuiging, dat die ruimte er niet is, wordt doorbroken, wapens en schilden worden neergelegd en er ontlading en ontroering te zien is. Het begint te stromen. Het verlangen waar zo’n ervaring van spreekt noemen we vaak een “kindverlangen”. Niet omdat het een kinderlijk verlangen is, maar omdat het een puur, onschuldig en herkenbaar verlangen is. Een verlangen dat vaker in de kindertijd nog onbevangen en enthousiast geuit wordt en later weleens stiekem op de achtergrond blijft, beschermt of misschien vergeten wordt. Ik ben me altijd erg bewust geweest van dat verlangen, heb er vaak voor gevochten en anderen op aangesproken dat ze zich niet kwetsbaar toonden.
Inmiddels is mijn beeld wat genuanceerder geworden. De gevoeligheid, kwetsbaarheid en verbondenheid betreffen aspecten van het thema mens-zijn, die tot nu toe weinig ruimte hebben gehad. Maar mens-zijn gaat niet altijd en alleen maar over kwetsbaarheid en openheid. Soms is het een betere keuze om ons ergens even voor af te sluiten, nee te zeggen, terug te trekken, op de automatische piloot te gaan, etc.. Ik ben gaan zien dat mensen verschillen in de mate waarin ze dit verlangen ervaren en de keuzes die ze erin willen maken. En ik besefte me, dat ik zelf vaak nog helemaal niet zo goed weet wat ik precies bedoel met mens-zijn en hoe ik zelf kan en wil instappen. Bewustzijn rondom het thema mens-zijn groeit en ik zie nu dat ik op dit moment niet zo zeer iets wéét en te vertellen heb, maar iets níet weet en te vragen heb: wat betekent mens-zijn in de wereld voor jou? En wat betekent het voor mij? Dat zijn de vragen waarbij dit muzische onderzoek in beeld komt.
KENNIS MAKEN – EEN UITNODIGING: SAMEN SPELEN WE JOU EN MIJ ERBIJ
In dit onderzoek verken ik met mijn collega’s en studenten wat het vraagstuk mens-zijn voor hen en mij betekent in verschillende contexten, door “onszelf er samen bij te spelen”. Een aantal thema’s en ingrediënten – opgedaan in eerdere ervaringen en de Muzische Werkplaats – geven daarbij richting aan de deelvragen: Wanneer stappen we in als persoon en hoe ervaren we dit? Wat gebeurt er op dat vlak wanneer we maken, spelen, beschouwen en vertellen – welke rol speelt creativiteit? Wat houdt ons tegen? En hoe gaan we om met onze schilden en wapens? Hoe is het om deel- en geheel te zijn? Kunnen we aandacht hebben voor het ‘ik’ zonder te individualiseren of ons los proberen te maken van onze omgeving? Welke rol spelen hoofd, hart en handen? Wat heeft ons fysieke en ons gevoel te vertellen? Middels muzische interviews in de vorm van één op één workshops maak ik letterlijk verder kennis met mijn collega’s en studenten. Dit zijn de vragen waarmee ik die zoektocht gestart ben, maar ik ben daarin vooral ook op zoek naar de vragen en gedachten die collega’s en studenten inbrengen en het pad dat tijdens onze interactie ontstaat.
PUBLIEK MAKEN – ERVARINGEN CREËREN
Uit zo’n onderzoek kan van alles ontstaan, inclusief nieuwe onderzoeksinstrumenten en manieren van publiek maken. Er zijn daarbij een aantal ideeën die ik in mijn achterhoofd houd. Wat ik wil verkennen en vergroten is ervaringsbewustzijn in mens-zijn, wat slaat op een geheel aan cognitie, affect, emotie en fysieke sensaties. Het vraagt daarmee om een vorm van publiek maken die iets van die ervaring in zich draagt en/of kan overbrengen en het zélf ervaren staat daarmee voorop. Belangrijk is ook dat dat bewustzijn en het publiek maken tijd nodig heeft; tijd voor vertraging, reflectie en ontwikkeling. Hieruit is dan ook onze eerste vorm van publiek maken ontstaan: we maken een digitaal ervaringsmuseum in mens-zijn. Een museum dat zich vult door duo’s die het museum doorlopen en met behulp van opdrachten ervaringsbewustzijn opdoen in mens-zijn, waarna zij inspiratie achterlaten voor de volgende bezoekers.
Het mens-zijn terugbrengen in ons werk en onderwijs. Het is een grote gezamenlijke en individuele zoektocht, die ik en mijn collega’s - van Inholland, tot Musework, NIVOZ en andere onderwijsplekken - op allerlei manieren aangaan. Een groot verlangen, waarvan ik een tijd gedacht heb dat ik één van de weinigen was, maar nu het vertrouwen voel dat we met genoeg mensen de moed hebben gevonden om een groot gebaar van uitnodiging naar onszelf, onze medemensen en de maatschappij te gaan maken. Ik miste daarvoor de tijd en aandacht met die medemensen, maar ook de beelden, geluiden en verborgen verhalen voor de maatschappij, het grotere publiek: “show don’t tell”. De vorm waarin ik de beelden, geluiden en verhalen uit deze zoektocht wil vastleggen ben ik nog aan het verkennen, maar ik ben al ontzettend blij dat ik plekken heb gevonden en de mensen heb mogen ontmoeten, waarmee ik mag spelen, maken, leren en mens-zijn.
Dit onderzoeken gaat over contrasten, paradoxen en 'lemniscatisch' heen en weer gewandel, op zoek naar derde wegen of 'het midden' in maatschappelijke pendules. De bronnen die ik met mij meeneem, inspireren me daarin. Ze helpen me verhouden tot mezelf, de ander én de wereld en geven me gevoelens, woorden en beelden bij de ogenschijnlijke tegenstrijdigheden die zich daarbij voordoen. Ze gaan over diep filosofische vragen die me aan het denken zetten. Ze roepen bepaalde gevoelens op of een staat van 'zijn', zoals het nummer First Watch van King Creosote. En nodigen me uit om te doen en zetten me in beweging, zoals een stilteretraite of de muziek van Mammal Hands.
| naam: | Ilse Speelman |
| email: | ilsespeelman@protonmail.com |
| site: | http://www.ilsespeelman.nl |